Kraj: Polska
Stan zachowania: dobry
Wymiary 10,9 cm x 17,2 cm
Materiał: papier, druk
Nr inw.: MP/AH/55/1
Technika: tusz
Banknot o nominale 100 Marek Polskich został wprowadzony do obiegu wkrótce po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Jego emisja przez Polską Krajową Kasę Pożyczkową (PKKP) miała na celu stabilizację finansów młodego państwa oraz stopniowe zastępowanie w obiegu pieniądza okupacyjnego z okresu I wojny światowej. Awers tego banknotu przyozdobiony jest po prawej stronie wizerunkiem Tadeusza Kościuszki, bohatera narodowego, Naczelnika Siły Zbrojnej Narodowej podczas insurekcji kościuszkowskiej w 1794 roku. Nad jego portretem, w tarczy, umieszczony został biały orzeł w koronie symbol odrodzonego państwa polskiego. Pod wizerunkiem znajduje się nominał „100”. Centralną i lewą część zajmuje bogato ornamentowana ramka z napisem u góry: POLSKA KRAJOWA, u dołu: KASA POŻYCZKOWA.
Wewnątrz ramki umieszczono tekst informujący, że Państwo Polskie gwarantuje wymianę biletu na przyszłą walutę narodową, zgodnie z decyzją Sejmu Ustawodawczego. U dołu znajdują się podpisy urzędników: Józefa Zarzyckiego (Głównego Skarbnika) i Mariana Karpusa. Na rewersie banknotu w centralnej części górnej widnieje orzeł w koronie w tarczy. Po lewej stronie nadrukowany na czerwono napis: IG SERJA N, a po prawej numer: 598109.
Poniżej w okręgu rozmieszczone są nominały „100”. W środku znajduje się klauzula prawna ostrzegająca przed karą za podrabianie lub fałszowanie ban- knotów: „Kto podrabia lub fałszuje bilety Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej albo puszcza w obieg lub usiłuje puścić w obieg podrobione lub fałszowane bilety podlega karze ciężkiego więzienia.” Tło i ornamenty mają formę roślinną, utrzymaną w kolorystyce zgodnej z awersową stroną banknotu (brąz i granat).
Banknot ten należy do pierwszej serii waluty emitowanej po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku. Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa, utworzona jeszcze w 1916 roku przez władze okupacyjne, po 1918 roku została przekształcona w instytucję polską, emitującą przejściowy pieniądz do momentu wprowadzenia złotego w 1924 roku. Banknoty te, oprócz funkcji ekonomicznej, pełniły również rolę symboliczną. Umieszczanie na nich wizerunków narodowych bohaterów i godła państwowego, podkreślały odrodzenie suwerennej Rzeczypospolitej.
Opracował: Bartosz Madej
Literatura:
Głowacki T., Polskie banknoty 1794–1994, Warszawa: Wydawnictwo NBP, 1994.
Mularczyk A., Banknoty Polskie 1916–2016, Warszawa: Wydawnictwo NBP, 2016.
Serwis Narodowego Banku Polskiego: nbp.pl/historia-pieniadza
