FURAŻERKA WOJSKOWA WZ. 19

Lata 1919-1945

Materiał: wełna (sukno)

Kolor: polski khaki

wys. 30, szer. 65 cm

Sposób pozyskania: Dar Jerzego Kawiorskiego w 1992r.

MP/AH/ 358

Furażerka wojskowa wz. 19 używana w okresie okupacji przez żołnierza AK Jerzego Kawiorskiego ps. Jastrząb ze III/120 pułku piechoty AK Ziemi Pińczowskiej. W dniu 29 lipca 1944 roku został ciężko ranny w głowę w walce z niemiecką tankietką pod Skrzypiowem.

Od lewej Zofia Kawiorska, Franciszek „Dudek” Tarka. Siedzi: Jerzy Kawiorski. (fot. z arch Tadeusz Molędzki, Gliwice)

Pierwsze polskie furażerki (wz. 1919) wprowadzono w roku 1920 wraz z mundurem wz. 1919. Były to furażerki w kolorze khaki wzorowane na amerykańskich. Furażerki noszono tylko z umundurowaniem polowym. Po wojnie polsko- bolszewickiej pojawił się drugi wzór furażerki- wz. 1923. Furażerki noszono w polu, kiedy nie wymagano noszenia hełmu (np. w marszu lub podczas odpoczynku). Wykorzystywano ją też jako podkładkę pod hełm. W 1922 przód furażerki ozdobiono godłem wojskowym. Orły były nieco mniejsze niż na czapkach garnizonowych, a tarcza była schowana we wycięciu na przodzie furażerki. Furażerki produkowano do 1937 roku. 12 września 1922 Minister Spraw Wojskowych, generał dywizji Kazimierz Sosnkowski „do czasu ustanowienia specjalnej odznaki” zarządził noszenie na furażerkach „orzełka przepisowego, jak na rogatywkach” i jednocześnie zabronił noszenia na furażerkach oznak stopni. Niektóre pułki kawalerii i artylerii konnej nosiły na nich z własnej inicjatywy proporczyki w barwach pułkowych. Po 1937 miała je zastąpić czapka polowa wz. 37. Jednakże do roku 1939 nie udało się całkowicie wprowadzić rogatywek i donaszano furażerki.

W pierwszym okresie niepodległości Polski istniała duża różnorodność wzorów orła wojskowego. Dopiero w 1919 roku zaczął obowiązywać jednolity orzeł. Przepisy ubioru polowego Wojsk Polskich wprowadzały orła wojskowego nawiązującego do czasów Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego. Charakteryzował się rozpostartymi do lotu skrzydłami i koroną. Wykonany z ciemno-oksydowanej blachy, o wysokości od dołu tarczy do szczytu korony 5 cm.