Rzeźba św. Floriana
Kraj: Polska
Stan zachowania: bardzo dobry
Wymiary: 49 cm x 22,3 x 14,2 cm
Materiał: biały wapień tzw. Pińczak
Nr inw.: MP/AH/1
Technika: rzeźbienie
Rzeczona rzeźba przedstawia św. Floriana, patrona wszystkich strażaków. Jego sylwetka przedstawiona została w stroju rzymskiego legionisty, długim płaszczu (sagum lub sagulum), który spięty jest na jego prawym ramieniu. Ponadto jest on ubrany w obcisłą skórzaną zbroję (lorica squamata) faliście zakończoną i przepasaną paskiem. W lewej ręce święty trzyma wiadro z wodą, które symbolizuje jego rolę jako obrońcy przed pożarami – według legendy miał on uratować płonącą wioskę, gasząc ogień właśnie za pomocą jednego naczynia z wodą. W drugiej ręce dzierży chorągiew, będącą zarówno znakiem jego wojskowej przeszłości, jak i symbolem męczeństwa oraz niezłomnej wiary. Głowa świętego przyodziana jest w hełm tzw. Galea, czyli charakterystyczne nakrycie głowy noszone przez rzymskich oficerów. To akcesorium podkreśla status i odwagę św. Floriana jako żołnierza i męczennika chrześcijańskiego. Cała kompozycja rzeźbiarska emanuje dostojeństwem i spokojem a staranność wykonania oraz detale stroju i atrybutów świadczą o wysokim kunszcie artystycznym twórcy. Rzeźba ta jest kopią figury św. Floriana, która stoi na placu kościelnym (przy kościele pw. Św. Jana Ewangelisty), artysta Antoni Piekoszewski wiernie odwzorował ten wizerunek.
Dzieło to zostało wykonane w białym wapieniu zwanym kamieniem pińczowskim „Pińczakiem”. Jest to jeden z najstarszych materiałów, który nieprzerwanie wykorzystywany jest w budownictwie do czasów współczesnych. Budulec ten ma wszechstronne zastosowanie dzięki swojej miękkości oraz plastyczności, która umożliwia odpowiednie ukształtowanie go. Nie dziwi więc fakt, że oprócz wykorzystania go w budownictwie, szczególnie popularny był również w rzeźbiarstwie.
Święty Florian z Lauriacum (ur. w II połowie III wieku w Ceti, zm. 4 maja 304 roku) był chrześcijańskim męczennikiem oraz żołnierzem armii rzymskiej, który poniósł śmierć za wiarę w czasach prześladowań chrześcijan za panowania cesarza Dioklecjana. W tradycji Kościoła katolickiego jest czczony jako święty, a jego postać otoczona jest głębokim kultem, zwłaszcza w krajach Europy Środkowej, w tym również w Polsce. Został on ustanowiony świętym katolickim przez Zygmunta Oleśnickiego w 1436 roku i tym samym był to jeden z czterech patronów królestwa polskiego. Święty Florian znany jest przede wszystkim jako patron strażaków, jednak pod jego protekcją znajduje się znacznie szersze grono osób wykonujących niebezpieczne zawody. Szczególnym jego wstawiennictwem cieszą się także hutnicy, kominiarze, metalurdzy, piekarze oraz wszyscy ci, którzy w codziennej pracy narażeni są na działanie ognia i innych żywiołów. Florian jest również orędownikiem w sytuacjach zagrożeń naturalnych – modlono się do niego o ochronę przed pożarami, powodziami, burzami, a także o urodzaj i pomyślność plonów.
Bibliografia: https://www.kurierkamieniarski.pl/artykuly/o-kamieniu/1437 ; https://swflorian.net/swiety-florian/
Opracowanie: Bartosz Madej
