Lapidarium zabytkowej rzeźby nagrobnej znajduje się w jednej z części pińczowskiego cmentarza parafialnego. Na jego terenie można zobaczyć wiele XIX-wiecznych płyt nagrobnych oraz klasycystycznych pomników. Z inicjatywą utworzenia lapidarium rzeźby nagrobnej w Pińczowie wystąpiła pod koniec lat 70-tych Komisja Opieki nad Zabytkami Polskiego Towarzystwa Turystyczno- Krajoznawczego w Pińczowie.
19 VII 1979 r. Wojewódzki Konserwator Zabytków Tadeusz Borsa wystąpił do Parafii Rzymsko- Katolickiej w Pińczowie z propozycją urządzenia na cmentarzu grzebalnym lapidarium zabytkowej rzeźby nagrobnej. Lapidarium o powierzchni 30 x 60 m miało być wytyczone w terenie i wygrodzone siatką. Planowano wycięcie zbędnej zieleni, wykonanie ścieżek i ustawienie nagrobków zabytkowych oraz ich fragmentów. Na terenie lapidarium zakazane zostało dokonywanie nowych pochówków, natomiast dopuszczono przenoszenie tam, w uzgodnieniu z parafią, nagrobków zabytkowych. Prace organizacyjne i realizacja powierzone zostały Muzeum Regionalnemu w Pińczowie.
1 IX 1979 r. Kuria Diecezjalna w Kielcach wyraziła zgodę na urządzenie pierwszego w woj. kieleckim lapidarium na cmentarzu grzebalnym w Pińczowie.
Opiekę nad lapidarium oprócz proboszcza sprawowali: Wojewódzki Konserwator Zabytków, Komisja Opieki nad Zabytkami PTTK w Pińczowie oraz Muzeum Regionalne w Pińczowie. Siłami społecznymi najstarsza część cmentarza została uporządkowana. Oznaczono też najstarsze nagrobki na cmentarzu pińczowskim. Odłamane części nagrobków zabezpieczono w Muzeum.
29 IV 1982 r. Kierownik Biura Dokumentacji Zabytków w Kielcach Bogusław Paprocki poinformował parafię, że przystąpiono do wygradzania cmentarza siatką. W 1984 r. Biuro Dokumentacji Zabytków zleciło wykonanie projektu zagospodarowania lapidarium. W kolejnych latach prowadzono doraźne prace porządkowe z udziałem młodzieży Liceum Ogólnokształcącego.
W 1989 r. Jan Górecki zorganizował w Muzeum regionalnym wystawę pt. „Cmentarze Pińczowa” oraz opublikował katalog wystawy ze zdjęciami ciekawszych nagrobków, pod tym samym tytułem.
W 1990 r., staraniem Towarzystwa Opieki nad Zabytkami- Społecznego Komitetu Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce, odnalezione kawałki macew umieszczono w murze ogrodzeniowym synagogi.
22 XII 1992 r. cmentarz w Pińczowie wpisany został do rejestru zabytków woj. kieleckiego decyzją A. 1165.
1 XI 1994 r. Towarzystwo Przyjaciół Ponidzia i Muzeum Regionalne zorganizowało pierwszą kwestę na cmentarzu pińczowskim.
Większość nagrobków udekorowana jest elementami wykonanymi z pińczowskiego kamienia. Obok pomników bardzo zniszczonych, zachowały się również takie, na których wyraźnie widać klepsydry, a nawet herby. W lapidarium nie brakuje także krzyży prawosławnych. Pochodzą one z mogił carskich urzędników i ich rodzin. Na uwagę zasługuje przede wszystkim najstarszy w województwie świętokrzyskim pomnik nagrobny z 1803 roku.
