Zabytki

ZABYTKI/MONUMENTS

01Pomnik Konstytucji 3 Maja,
autorstwa kamieniarza Antoniego Piekoszewskiego, ustawiono w 1917r. Na terenie województwa świętokrzyskiego tego rodzaju pamiątka istnieje tylko w Pińczowie.

The monument of the Constitution of 3 May created by mason Antoni Piekoszewski in 1917.
There is only one memorial of this kind in the Świętokrzyskie Povice, in Pińczów.



02Kościół parafialny i dawny klasztor paulinów.
Budowle wymurowano w XVIIw., zachowały jednak wiele pierwotnych fragmentów gotyckich. Przez pewien czas kościół zborem kalwińskim, pochowano w nim reformatora Jana Łaskiego (zm. 1560). W latach 1647 – 1650 klasztorem kierował ks. Augustyn Kordecki, znana postać w dziejach polskich. W monumentalnej dzwonnicy barokowej zawieszone są stare dzwony, jeden z nich gotycki, ufundował kardynał Zbigniew Oleśnicki.

 

Wirtualny spacer – Kościół św. Jana Ewangelisty

 

The parish church and the former cloister of Paulites
Brick buildings were erected in the 17th century, however, many orginal Ghotic fragments have been preserved. For smoe time the church was the centre of a Calvinist Protestant comunity. The reformer Jan Łaski (deceased in 1560) is buried here. In the years 1647 – 1650 Father Augustyn Kordecki, a familiar figure in polish history, was the abbot of the monastery. Old bells hang in the monumental baroque belfry. One of the bells, the Ghotic one, was funded by Cardinal Zbigniew Oleśnicki.

 

003Renesansowy pawilon nazywany także basztą jest pozostałością po nieistniejącym już ogrodzie włoskim, będącym niegdyś częścią rezydencji ordynatów pińczowskich. Na portalu balkonowym umieszczono Jastrzębca, herb rodu Myszkowskich.

 

Wirtualny spacer- Baszta Ogrodowa



The Renaissance pavilion, also called a tower, is a remainder of the non-existent Italian garden, witch was once a part od the residence of Pińczów heirs in tail. The Jastrzębiec [Hawk] coat of arms of the Myszkowski family is seen on the balcony portal.


 

 

04Klasycystyczny pałac margrabiów Wielopolskich z końca XVIII stulecia, oddany blisko 150 lat temu na siedzibę szkoły gimnazjalnej. Uczył się w nim m.in. J.W.Machalski, przyjaciel Żeromskiego, uwieczniony jako Andrzej Radek w „Syzyfowych pracach”. 

 

Wirtualny spacer – Pałac Wielopolskich Pińczów



The neoclassical palace of the margraves Wielopolskis from the end of 18th century, witch was used for nearly 150 years as the seat of a grammar school J.W.Machalski , a friend of the writer Stefan Żeromski, immortalized as Andrzej Radek in „Sisyphean Works”, was a student of this school.

 

06Wzgórze zamkowe z nikłymi pozostałościami budowli gotycko renesansowej. Od kilku lat trwają w tym miejscu prace archeologiczne, a potem planuje się częściową rekonstrukcję odsłoniętych fundametów. Roztacza się z stąd ładny widok na miasto i łąki nad Nidą.

The castle hill with some remainders of the Ghotic – Renaissance structure. For several years archaeological excavations have been carried out here, and afterwards a partial reconstruction of the exposed fundations is planned. A visitor will a beautiful view ti the town and meadows on the Nida river.
07Renesansowa Kapilica Św. Anny fundacji Zygumnta Myszkowskiego, marszałka wielkiego koronnego. Wystawiona na pamiątkę roku jubileuszowego 1600, zapewne przez warsztat Santi Gucciego, architekta królów polskich. Stoi na wzgórzu, skąd piękny widok na miasto i dolinę Nidy.

 

Wirtualny spacer – Kaplica św. Anny



The Renaissance Chapel of St. Anne founded by Zygmunt Myszkowski, the great royal marshal. Erected in remembrance of the jubilee year 1600, probably by the workshop of Santi Gucci, the architect of Polish kings. It stands on the hill, from were the town and the Nida river valley can admired.

 


08Lapidarium
 rzeźby nagrobkowej w najstarszej i najbardziej malowniczej części cmentarza parafialnego. Niektóre z kamiennych pomników pamiętają pierwsze lata XIX stulecia, a uwagę zwraca skromny nagrobek z napisem francuskim, pod którym pochowano w 1818 r. dwuletnią dziewczynkę, hrabiankę Wandę Katarzynę Morand, córkę generała napoleońskiego.

 

Wirtualny spacer- Lapidarium


Lapidarium of the sepulchral sculpture in the oldest and most pictutresque part of the parish cmentery. Some stone monuments remember the first years of the 19th century, and the visitor`s attention is drawn to the modest tombstone with a French inscription, under wich a two year-old girl was buried – Countess Wanda Katarzyna Morand, the daughter of a Napoleonic general.


09Cmentarz wojenny 
na stoku wzgórza kryje szczątki ok. 950 żołnierzy armii rosyjskiej , austro- węgierskiej i niemieckiej, poległych w latach 1914 – 1915 w walkach nad Nidą. Dominuje nad min kaplica – mauzoleum, mająca na ścianach tablice poświęcone Nieznanemu Żołnierzowi i harcerzom pińczowskiego hufca Szarych Szeregów.

 

Wirtualny spacer – cmentarz wojenny



The war cemetery on the sidehill hides the remains of approx. 950 soliders of the Russian, Austro- Hungarian and German armies, killed in the years 1914 – 1915 in fights near the Nida river. 
The chapel-mausoleum dominates over the cementery; it has plates dedicated to the Unknown Solider and the boy scouts of the Pińczów datachment of Szare Szeregi. 


09aRenesansowy dom na Mirowie
 z przełomu XVI i XVII w., tradycyjnie nazwany drukarnią ariańską. Zbudowany przez kamieniarzy włoskich, ścianą frontową przypomina florencki pałac Strozzich.

Wirtualny spacer – Drukarnia Ariańska

 

The Renaissance house in Mirów from the turn of the 16th century, traditionally called the Arian printing house. Erected by Italian masons; its face wall reminds of the Florentine Strozzi palace. 



 

 

10aKościół i klasztor franciszkanów – reformatów na Mirowie. Budowlę wzniesiono w XVII i na pocz. XVIII w., a całość otoczono wysokim murem kamiennym. We wnętrzu świątyni — zwraca uwagę ołtarz główny oraz boczny z wizerunkiem Matki Bożej Mirowskiej, uchodzący za cudowny. Modlił się kiedyś przed nim dzielny żołnierz J. Ch. Pasek, autor znanych pamiętników, zaś A. Dygasiński opisał kościół w opowiadaniu „Beldonek”. 

Wirtualny spacer -Klasztor o.Franciszkanów

 

The Reformed Franciscan church and monastery In Mirów. The building was erected in the 17th and in the early 18th centuries, and the whole was surrounded by a high stone wall. In the interior of the temple of interest are the main altar and the side altar with the painting of God’s Mother of Mirów, which is considered miraculous. The brave knight J. Ch. Pasek, the author of the well-known diaries, prayed before it, while the writer Adolf Dygasiński described the church in his short story „Beldonek”. 


11aSynagoga Stara
 z przełomu XVI i XVII w., renesansowa, niegdyś centrum religijne żydowskiego miasta. Bardzo cenna ze względu na piękną polichromię przedsionka, malowidła sali męskiej (przypuszczalnie najstarsze w bożnicach polskich) i zasługującą na uwagę kamieniarkę: portale drzwiowe, skarbona babińca i ołtarz w sali męskiej. 

 

 

Wirtualny spacer – Synagoga Stara

 

The Renaissance Old Synagogue from the turn of the 16th century, once the religious center of the Jewish town (shtetl). Very precious for its beautiful polychromy of the vestibule, painting in the men’s room (presumably the oldest polychromy in Polish synagogues); interesting stonework: door portals, the treasure box in the women’s part, and the altar in the men’s room. 



 

OKOLICE/SURROUNDINGS

 

12aChroberz – Niegdyś posiadłość rodu Wielopolskich, po których pozostał XIX wieczny pałac, wzniesiony przez margrabiego Aleksandra Wielopolskiego. Obecnie znajduje się w nim interesujące muzeum. Pałac otacza park z imponującymi okazami drzew. W gotycko – renesansowym kościele znajdują się dwa nagrobki autorstwa wybitnego rzeźbiarza Jana Michałowicza z Urzędowa.

  Wirtualny spacer – Pałac Wielopolskich Chroberz

 

 

Chroberz – Once the estate of the Wielopolski family, who left a 19th palace, erected by the margrave Aleksander Wielopolski. At present it houses an interesting museum. The palace is surrounded by the park with impressive specimens of trees. In the Gothic-Renaissance church are found two tombstones made by the outstanding sculptor Jan Michałowicz of Urzędów. 


13aGacki
 – Ośrodek rekreacyjno – sportowy na terenie nieczynnej kopalni gipsu. Są tu zalane czystą wodą wyrobiska, majestatyczna ściana gipsowa, dalekie panoramy z okolicznych wzgórz i Grabowiec, rezerwat przyrody. Niedaleko znajduje się czynna kopalnia gipsu i nowoczesny zakład przetwórczy. 

Gacki – the recreation and sports centre on the area of the closed gypsum quarry. The excavation site is flooded with clear water, a majestic plaster wall, distant panoramas from neighbouring hills and Grabowiec, the sanctuary. Not far away is found an active gypsum quarry and a modern processing plant. 
14aKrzyżanowice – Stoi tu klasycystyczny kościół św. Tekli z lat 1786 – 89, fundowany przez tutejszego proboszcza ks. Hugona Kołłątaja. W sąsiedztwie znajduje się rezerwat przyrody zlokalizowany na wyniosłym wzgórzu. 

Krzyżanowice – the neoclassical church of St Thecla from the years 1786-1789 stands here. It was founded by the local parishpriest Father Hugon Kołłątaj. A nature reserve is situated on the lofty hill in the close proximity. 




 

 

15aZagość – Kościół św. Jana Chrzciciela, romańsko – gotycki, należał w XIIw. do zakonu joannitów. Zachowały się z czasów średniowiecza interesujące detale architektoniczne. 

Zagość – the Romanesque-Gothic Church of St. John the Baptist, which belonged in the 12th century to the Joannite Order. Interesting architectonic details have been preserved from the medieval times. 




 

 

16aMłodzawy Małe – Na wyniosłym wzgórzu stoi późnobarokowy, imponującej wielkości kościół z XVIII w. W kryptach pochowani są członkowie rodów Myszkowskich i Wielopolskich, m.in. znany polityk Aleksander Wielopolski (zm. 1877), w urnie spoczywa serce jego syna Zygmunta (zm. 1902). W pobliżu kościoła ciągną się wąwozy lessowe, a przy dawnej drodze do Kozubowa stoi zespół wspaniałych figur barokowych. Atrakcją jest Ogród na Rozstajach, przy wjeździe do wsi. Na trzech tarasach rośnie interesująca roślinność, szumi sztuczny wodospad, nieopodal rozgościła się ptaszarnia. Gospodarstwo uhonorowano w 2004r. prezydenckim dyplomem „Piękniejsza Polska”.

Wirtualny spacer – Młodzawy Małe

Młodzawy Małe – on the lofty hill stands a late baroąue, impressive church from the 18th century. Members of the Myszkowski Wielopolski families are buried in the vaults, one of them is the well-known politician Aleksander Wielopolski (deceased 1877); the heart of his son Zygmunt (deceased 1902) rests in the urn. Loess ravines stretch near the church, and splendid baroąue figures stand at the former way to Kozubów. An attraction is the Garden at the Crossroads at the entrance to the village. Interesting vegetation grows on three terraces near the artificial waterfall. The bird sanctuary is also there. The agrotourist farm was awarded in 2004 with the President’s diploma „Beautiful Poland”. 


Kozubów – U stóp Góry Byczewskiej wznosi się monumentalny pomnik wystawiony w sierpniu 1969r., dla upamiętnienia wysiłku zbrojnego partyzantów Ziemi Pińczowskiej. 

Kozubów – at the feet of Byczowska Mount can be seen a monument erected in August 1969 for the commemoration of the armed effort of partisans of the Pińczów Region. 


17aKopernia
 – wioska położona tuż przy Pińczowie, nad Nidą, pośród łąk i pól na łagodnych wzniesieniach. Naturalne piękno tej okolicy dostrzegł A. Dygasiński i utrwalił w literaturze. 
Najstarsza część wsi odznacza się charakterystyczną zabudową: domy stoją bokiem do wiejskiej ulicy i są odgrodzone od niej murkami z kamienia łamanego. 
W średniowieczu miało tutaj miejsce wydarzenie o znaczeniu ogólnopolskim, kiedy 5 VI 1257r. książę Bolesław Wstydliwy wystawił akt lokacji Krakowa. Stało się to na wiecu z udziałem rycerstwa, możnych panów i dostojników kościelnych. 

Kopernia – a village situated near Pińczów on the Nida river among meadows and fields on gentle slopes. The natural beauty of this region was perceived by the writer Adolf Dygasiński, who immortalized it in literature. 
The oldest part of the village contains characteristic buildings: the houses stand alongside the country street and are separated by low walls from rubble. In the Middle Ages an important historic event took place here. On 5 June 1257 Prince Bolesław the Shy signed here the act of the location of Cracow. This was during a meeting with knights, landed gentry and church dignitaries. 

 

18aSkowronno Dolne – Malowniczo położona wieś pośród wzgórz i łąk nadnidziańskich. Na górze Okrąglicy znajduje się wyrobisko wczesnośredniowiecznego kamieniołomu, będącego przed wiekami własnością cystersów jędrzejowskich. Obecnie jest tu rezerwat roślinności stepowej, a widok z tego miejsca jest rozległy. 

Skowronno Dolne – the picturesquely situated village among the Nida river hills and meadows. On Okrąglica Mount is an excavation of the early mediaeval quarry, which once belonged to the the Jędrzejów Cistercians. At present there is the reservation of steppe vegetation, and the view from there is extensive. 


19aGrochowiska
 – Miejsce bitwy 18 III 1863r. w powstaniu styczniowym. Sukces odniósł tutaj gen. Marian Langiewicz. Zachowała się zbiorowa mogiła poległych usytuowana nad strumieniem. Co roku odbywają się tu uroczystości związane z tym wydarzeniem. Wieś położona jest na skraju kompleksu leśnego. 

Grochowiska – the venue of the successful battle of 18 March 1863 during the January rising under the command of General Marian Langiewicz. The collective grave of the fallen insurgents is situated by the stream. Every year celebrations connected with this event take place here. The village is situated on the verge of a forest complex. 
20aMichałów – Siedziba sławnej w Polsce i świecie stadniny koni arabskich. W dawnym dworze zajmowanym obecnie przez dyrekcję przedsiębiorstwa, mieści się interesująca ekspozycja stadniny i jej sukcesów hodowlanych i sportowych. Przez wieś przepływa rzeka Mierzawa, największy dopływ Nidy.

Michałów – the seat of the stud farm of purebred Arabian horses, famous in Poland and in the world. An interesting exhibition of the stud farm and its breed and sports successes is open in the former mansion now oceupied by the management of the stud farm. The river Mierzawa, the largest inflow of the Nida river, flows through the village.


21aStradów
 – Jest tu ogromne grodzisko zw. Zamczyskiem, datowane na VIII – IIw. Jego potężne i strome wały osiągają wysokość 18 m, ma też dwa podgrodzia. Widok stąd wspaniały. Wypływa spod wzgórza ciek wodny – rzeczka Stradomka. 

Stradów – a huge castle, dated the 8th-12th centuries stands here. Its powerful and steep walls attain the height of 18 m. The castle has also two settlements outside its walls. The view from here is splendid. The brook Stradomka flows from the hill. 



 

22aWłochy – wieś obok Pińczowa, na skraju rozległego kompleksu leśnego. Nazwa wsi pochodzi od Włochów , których osiedlił tutaj Mikołaj Oleśnicki, dziedzic miasta i opiekun różnowierców. Obok drogi stoi monumentalny, czworoboczny obelisk, który wystawił w 1609r. Walenty Kącki herbu Dołęga swemu panu margrabiemu Zygmuntowi Myszkowskiemu, marszałkowi wielkiemu koronnemu. 

Włochy a village close to Pińczów, on the verge of the extensive forest complex. The name of the village (Italy) comes from Italians who were settled here by Mikołaj Oleśnicki, the heir of the town and the protector of people of different religion. A monumental, quadrilateral obelisk, erected in 1609 by Walenty Kącki of the Dołęga coat of arms to the memory of his master margrave Zygmunt Myszkowski, the great royal marshal, stands near the country road.