Znane postacie

Krzysztof Bucki (1936 – 1983)- artysta malarz, pedagog.

W latach 1953-1959 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, był uczniem Jana Świderskiego i Wacława Taranczewskiego. W latach 1961-1970 pracował jako nauczyciel w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Opolu, w latach 1974-1976 w Zakładzie Wychowania Plastycznego, w cieszyńskiej filii Uniwersytetu Śląskiego. Uczestniczył w kilkudziesięciu wystawach indywidualnych i zespołowych, w Polsce i za granicą.

W 1974 został laureatem Nagrody im. Jana Cybisa.

Zmarł 5 lutego 1983 r., został pochowany na cmentarzu w Pińczowie.

Jan Łaski herbu Korab (1499 – 1560)

reformator religijny

 

 

         Był bratankiem prymasa, również Jana. Działał na terenie Fryzji Wschodniej, Anglii i Niemiec. Jako jedyny Polak utrwalił swoje imię w historii europejskiej. W roku 1556 wrócił do Polski na zaproszenie polskich różnowierców, by tu dokonać zjednoczenia wyznań protestanckich i utworzyć silny ogólnopolski kościół reformacyjny. Terenem jego działalności był Pińczów, gdzie odbywały się liczne synody, funkcjonowała szkoła i drukarnia, a także przebywali najwybitniejsi ludzie związani z reformacją. Ciężko chory przeniósł się Łaski do Pińczowa (dotąd mieszkał u Dembińskich w Dembianach). Tu też zmarł ósmego stycznia. Uroczysty pogrzeb odbył się pod koniec miesiąca. Trumna Łaskiego spoczęła w prezbiterium kościoła św. Jana, będącego wtedy zborem kalwińskim. Na marmurze grobowym umieszczono epitafium autorstwa poety Andrzeja Trzecieskiego: „Tu leży Łaski, razem z nim złożono by tu i pobożność, gdyby i ona mogła kiedyś umrzeć”. Grób ten nie istnieje, zniszczony został przy okazji restytucji katolicyzmu w Pińczowie.

Ważniejsze dzieła
Catechismus maior, powst. prawdopodobnie w 1546, wyd. Londyn 1551.
Catechismus minor, Emden 1554.
Forma ac ratio tota ecclesiastici ministerii in peregrinorum, potissimum vero Germanorum ecclesia, instituta Londini in Anglia, per… regem Edvardum eius nominis Sextum anno post Christum natum 1550 (dedykacja dat. z Frankfurtu 6 września 1555).
-Assavoir s’il est licité à l’homme chrétien, wyd. w: Les Conseils et advis des plusieurs excellens et savans personnages sur le fait des temporiseurs, Genewa 1556.
Epistolae tres lectu dignissimae de recta et legitima ecclesiarum bene instituendarum ratione ac modo, ad… regem Poloniae, senatum reliquosque ordines, Bazylea 1556, drukarnia J. Oporinus.

Przekłady
Biblia święta, to jest Księgi Starego i Nowego Zakonu, Brześć 1563, drukarnia B. Wojewódka.


Adolf Dygasiński (1839-1902)

powieściopisarz,

publicysta, pedagog,

encyklopedysta, tzw. „piewca Ponidzia”

          Urodził się 7 marca 1839 r. w Niegosławicach koło Pińczowa w rodzinie drobnego oficjalisty dworskiego. Uczył się w szkole powiatowej w Pińczowie jednocześnie pracował zarobkowo. Były to prace dorywcze – pomoc kancelaryjna, w lecie murarka. Mając 19 lat wstąpił do gimnazjum w Kielcach, które ukończył w 1860 roku. W lutym 1863 r. poszedł do powstania. Aresztowany i więziony pół roku w Szczekocinach i Olkuszu. Studiował w Szkole Głównej w Warszawie. W ciągu 18 lat napisał szereg nowel i powieści. Większość z nich ukazuje ludzi wsi i drobną służbę folwarczną. Znaczna część utworów została umiejscowiona na Ponidziu. W 1891 r. pisarz udał się do Brazylii i w cyklu listów opisał tragiczne losy emigrantów. Listy zaalarmowały opinię publiczną w kraju. Wiele utworów poświęcił zwierzętom, które go interesowały przez całe życie. Opisując je nie popełnił najmniejszego błędu przyrodniczego, a zarazem widział w zwierzętach istotę czującą. Dzięki głęboko humanitarnemu spojrzeniu na świat, Dygasiński w swej twórczości stawał zawsze po stronie prześladowanych i krzywdzonych – zarówno ludzi jak i zwierząt. Dygasiński zmarł 3 czerwca 1902 roku w Grodzisku Mazowieckim. Pochowany w Warszawie na cmentarzu Powązkowskim. Muzeum Regionalne w Pińczowie prezentuje specjalną ekspozycję poświęconą twórczości Adolfa Dygasińskiego.

Najważniejsze publikacje Adolfa Dygasińskiego:

  • Wilk, psy i ludzie (1883)
  • Ogólne zasady pedagogiki dotyczące wykształcenia umysłu, uczuć, moralności i religijności (1883)
  • Na pańskim dworze (1884)
  • Głód i miłość (1885)
  • Na warszawskim bruku (1886)
  • Z ogniw życia (1886)
  • Z siół, pól i lasów (1887)
  • Nowe tajemnice Warszawy (tom 1-2, 1887)
  • Właściciele (1888)
  • Beldonek (1888)
  • Z zagonu i bruku (1889)
  • Jak się uczyć i jak uczyć innych (1889)
  • Pan Jędrzej Piszczalski (1890)
  • Przygody młodzieńca, czyli Robinsona polskiego (1891)
  • Listy z Brazylii (1891)
  • Na złamanie karku (1893)
  • Gorzałka (1894)
  • As (1896)
  • Cudowne bajki (1896)
  • Dramaty lubądzkie (1897)
  • Żywot Beldonka (1898)
  • W Kielcach (1899)
  • Zają(1900)
  • Listy z Brazylii (1900)
  • Margiela i Margielka (1901)
  • Gody życia (1902)

______________________________________________________________________________

Piotr Myszkowski (ok. 1510 – 1591) 

podkanclerzy koronny,

biskup płocki,

biskup krakowski.

Urodzony ok. 1505 w Przeciszowie, zmarł 5 kwietnia 1591 w Krakowie. Był biskupem płockim i krakowskim oraz podkanclerzym koronnym, sekretarzem wielkim koronnym i królewskim, prepozytem płockiej kapituły katedralnej w latach 1562–1568, proboszczem gnieźnieńskim, płockim, łęczyckim i warszawskim, dziekanem krakowskim, kanonikiem gnieźnieńskiej kapituły katedralnej od 1549 roku, sekretarzem Zygmunta II Augusta.

Studiował na Akademii Krakowskiej od 1527 r. wspierany finansowo przez biskupa krakowskiego Piotra Tomickiego. Dalsze studia odbył w Padwie (po 1535 r.) i Rzymie (1542 r.). W 1544 r. został mianowany kanonikiem krakowskim i gnieźnieńskim. Biskup płocki w latach 1567–1577, przeniesiony na biskupstwo krakowskie 5 lipca 1577 roku, podkanclerzy koronny, sekretarz wielki koronny od 1559 roku, scholastyk krakowski, dziekan krakowski w 1560 roku, Jako ksiądz i biskup zgromadził ogromny majątek ziemski, który stanowiły 3 miasta i 78 wsi oraz zamki w Bobolicach, Książu Wielkim i Mirowie, z którego po jego śmierci bratankowie Piotr i Zygmunt Myszkowscy utworzyli w 1601 r. tzw. Ordynację Myszkowskich.

Piotr Myszkowski pracował również jako sekretarz królewski, a od 1559 r. na dworze króla Zygmunta Augusta zajmował stanowisko podkanclerzego. Był sygnatariuszem aktu unii lubelskiej 1569 roku. W 1573 roku potwierdził elekcję Henryka III Walezego na króla Polski. Jako biskup krakowski zabiegał o wydanie edyktów przeciw braciom polskim. W 1580 r. zwołał synod diecezjalny. Rozbudował pałace biskupów krakowskich w Kielcach i Bodzentynie. Popierał działalność jezuitów. Za czasów jego rządów ks. Piotr Skarga założył w Krakowie Arcybractwo Miłosierdzia. Sprzyjał także zakonowi dominikanów. Zgromadził wokół siebie wielu intelektualistów i uczonych. Był mecenasem Jana Kochanowskiego. Został pochowany w kaplicy św. Dominika przy kościele OO Dominikanów. Kaplica ta jest dziełem Santi Gucciego, mauzoleum rodu Myszkowskich.

______________________________________________________________________________

Zbigniew Oleśnicki (1398 – 1455) herbu Dębno; biskup krakowski, kardynał.

Jan Długosz (1415 – 1480) wybitny historyk, dyplomata, duchowny, fundator licznych budowli sakralnych.

Zbigniew Oleśnicki Młodszy (ok. 1430 – 1493) podkanclerzy koronny, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski.

Stanisław Stalek z Pińczowa zw. Pinczovius (ok. 1518 – 1598) profesor i rektor Uniwersytetu Krakowskiego, kanonik katedralny krakowski.

Mikołaj Oleśnicki (zm. ok. 1567) poseł na sejmy, patron różnowierców.

Zofia Oleśnicka (zm. ok. 1567) rzekomo pierwsza poetka polska.

Franciszek Stankar (1501 – 1574) uczony Włoch, hebraista, wykładowca uniwersytecki, wybitny teolog i polemista reformacyjny.

Grzegorz Orszak (ok. 1520 – ok. 1567) bakałarz i rektor protestanckiego gimnazjum w Pińczowie.

Wacław z Szamotuł (ok. 1524 – ok. 1560) poeta i kompozytor, najwybitniejszy twórca polskiej muzyki renesansowej.

Andrzej Trzecieski (ok. 1525 – 1584) poeta, tłumacz, działacz reformacyjny.

Piotr Statorius-Stojeński (zm. 1591) nauczyciel i rektor gimnazjum w Pińczowie, jeden z tłumaczy Biblii.

Franciszek Lismanin (1504 – 1566) prowincjał generalny franciszkanów, prof. Uniwersytetu Krakowskiego, działacz reformacyjny.

Daniel z Łęczycy (ok. 1530 – ok. 1600) wędrowny drukarz różnowierczy, potem katolicki.

Santi Gucci (ok. 1530 – ok. 1600) architekt i rzeźbiarz.

Tomasz Nikiel (zm. 1605) rzeźbiarz i przedsiębiorca budowlano-rzeźbiarski w Pińczowie.

Błażej Gocman (żył XVI/XVII w.) rzeźbiarz, kamieniarz i budowniczy.

Zygmunt Gonzaga Myszkowski (ok. 1562 – 1615) marszałek wielki koronny, pierwszy ordynat pińczowski.

Anna Mohylanka (zm. 1666) księżniczka mołdawska, kobieta uczona, dama dworu królowej Ludwiki Marii.

Augustyn Kordecki (1603 – 1673) przeor klasztoru jasnogórskiego.

Eryk Jönson Dahlbergh (1625 – 1703) szwedzki oficer, rysownik.

Jan Kazimierz Waza (1609 – 1672) król polski w latach 1648 – 1668, tytularny król Szwecji.

Jan Chryzostom Pasek (1636 – 1701) pamiętnikarz, żołnierz.

Eliasz z Pińczowa (ok. 1710 – 1770) lekarz, matematyk.

Hugo Kołłątaj (1750 – 1812) ksiądz, reformator szkolnictwa, polityk, pisarz i filozof.

Józef Jan Kanty Bogucicki (1747 – 1798) profesor Uniwersytetu Krakowskiego, historyk Kościoła, teolog, ksiądz.

Rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego (2 poł. XVIII w. – 1 poł. XIX w.)

1. Stanisław Sebastian Mamczyński(ok. 1700 – 1761) rektor w latach 1753 – 1754 i 1759 – 1760.

2. Kazimierz Franciszek Stęplowski(ok. 1700 – 1772) rektor w latach 1762 – 1763, 1765 – 1766, 1768 – 1769.

3. Stanisław Minocki(1734 – 1805) rektor w latach (1797 – 1805)

4. Dominik Jan Kanty Markiewicz (1761 – 1818) rektor w 1806 roku.

Michał Hieronim Juszyński (1760 – 1830) wierszopis, kaznodzieja, bibliograf

Jan Olrych Szaniecki (1783 – 1840) działacz polityczny, publicysta, adwokat.

Henryk Dembiński (1791 – 1864) generał

Stanisław Wysocki (1805 – 1868) inżynier drogowy, pionier kolejnictwa polskiego

Żeromscy Kajetan, Wincenty, Stefan h. Jelita(XIX w.) rodzina Stefana, powieściopisarza i publicysty

Melchior Buliński (1810 – 1877) ksiądz, wykładowca w seminariach duchownych Sandomierza i Warszawy, historyk Kościoła.

Kajetan Wincenty Kielisiński (1808 – 1849) rysownik, sztycharz, bibliotekarz.

Aleksander Wielopolski (1803 – 1877) wybitny polityk konserwatywny Królestwa Polskiego.

Jan Newlin Mazaraki (1840 – 1922) oficer rosyjski, rotmistrz kawalerii w powstaniu 1863 – 64 r., pamiętnikarz.

Adolf Pieńkowski ((1835 – 1866) nauczyciel, naczelnik Wydziału Policji Rządu Narodowego

Ludwik Postawka (1839 – 1923) ksiądz, dyrektor Polskiej Misji Katolickiej w Paryżu, działacz narodowy i społeczny, pamiętnikarz.

Bolesław Matuszewski (1856 – 1944) pionier filmu dokumentalnego i popularno-oświatowego, teoretyk filmu, fotograf i operator filmowy.

Bronisław Mieszkowski (1836 – 1932) proboszcz w Pińczowie, prefekt gimnazjum, kontestator zarządzeń rosyjskich władz zaborczych, pierwowzór księdza Wargulskiego z „Syzyfowych prac”.

Jan Wacław Machajski (1866 – 1926) działacz polskiego i rosyjskiego ruchu robotniczego, publicysta polityczny, przyjaciel Stefana Żeromskiego.

Bronisław Grabowski (1841 – 1900) nauczyciel i literat.

Józef Pawłowski (1890 – 1944) duchowny.

Stanisław Skurczyński (1892 – 1972) duchowny, archeolog – amator.

Władysław Siła-Nowicki (1913 – 1994) działacz polityczny, prawnik.

Józef Bellert (1887 – 1970) lekarz I Brygady Legionów, dyrektor szpitala powiatowego w Pińczowie.

Jarosław Generowicz (1897 – 1947) lekarz, dyrektor szpitala w Pińczowie.

Daniel Olech (1899 – 1873) nauczyciel, inżynier leśnik, założyciel słynnej pińczowskiej winnicy.

Władysław Król (1915 – 1985) lekarz i uczony.

Marian Toporowski (1901 – 1971) krytyk literacki, bibliograf, tłumacz.

Wiesław Prażuch (1925 – 1992) fotografik.

Wiesław Kolankowski (1929 – 1987) dyrektor Filharmonii Krakowskiej.

Józef Morton (1911 – 1994) prozaik.

Jan Górecki (1923 – 1999) fotografik dokumentalista, społeczny opiekun zabytków.

Kazimierz Świątek (ur. 21.10.1914) kardynał metropolita mińsko-mohylewski i administrator apostolski diecezji pińsiej na Białorusi, sybirak.

Facebook
Skip to content